شاید اگر بخواهیم ریشه های دلزدگی مردم از رژیم سابق و تمایل ایشان به تاسیس حکومتی جدید را مورد بررسی قرار دهیم؛ اولین و مهمترین عامل را عدم تطابق فرهنگ دیکته شده در زمان رژیم سابق با گرایشات مذهبی مردم بیابیم فرهنگ یکی از دغدغه های همیشگی رهبر انقلاب (امام خیمنی بود) که در بسیاری از سخنرانی های ایشان نشانه هایی از آن را می توان یافت. اوج تاکید ایشان در این خصوص را می توان در سخنرانی 61/11/22 ایشان یافت. در این سخنرانی ایشان ضمن تاکید بر اهمیت فرهنگ در یک جامعه به بیان تاثیر فرهنگ حاکم بر نسل آینده می پردازند و تصریح می کنند:  
«درباره فرهنگ هر چه گفته شود کم است. می­دانید و می­دانیم اگر انحرافی در فرهنگ یک رژیم پیدا شود و همه ارگان­ها و مقامات آن رژیم در صراط مستقیم انسانی و الهی پایبند باشند و بر استقلال و آزادی ملت از قیود شیطان عقیده داشته باشند و آن را تعقیب کنند و ملت نیز به تعبیت از اسلام و خواسته­های ارزنده آن پایبند باشند دیری نخواهد کشید که انحراف فرهنگی بر همه غلبه کند و همه را خواهی نخواهی به انحراف کشاند ونسل آتیه را آن چنان کند که انحراف بصورت زیبا و مستقیم را راه نجات بداند و اسلام انحرافی را به جای اسلام حقیقی بپذیرد و بر سر خود و کشور آن آورد که در طول ستم­شاهی و خصوصاً پنجاه سال سیاه بر سر کشور آمد.»
امام راحل در حوزه فرهنگ اندیشه مشخصی دارند و آن تکیه بر فرهنگ ناب اسلامی است و در این خصوص می فرمایند
«باید مدت­ها زحمت کشید و باور کنیم که خودمان دارای یک فرهنگ بزرگ انسانی با ارزش­های اسلامی هستیم» (صحیفه­ی نور جلد 162 صفحه 18)
اما باید دقت داشت که ایشان هیچ گاه با تجدد و نماد های مدرنیسم مخالفت نکرده اند بلکه در اولین روزهای انقلاب در پاسخ به عده ای از متحجرین و در پاسخ به شایعاتی مبنی بر تحریم سینما از سوی مراجع دینی فرمودند: «ما کی با تجدد مخالفت کرده ایم؟ سینما یکی از مظاهر تمدن است که باید در خدمت مردم و تربیت آنها باشد. ما با فساد مخالفیم نه با سینما» (امام خمینی، وصیت‌نامه، انتشارات آستان قدس رضوی) 
شاید اگر بخواهیم اندیشه ایشان در حوزه فرهنگ را در یک جمله خلاصه کنیم باید بگویید دیدگاه وی همواره بر جهت خاص حفظ و کسب استقلال فرهنگی استوار بوده است. از نگاه امام غرب‌ستیزی فرهنگی در کنار تحول فرهنگی در چارچوب فرهنگ اسلامی باید به استقلال فرهنگی بیانجامد یعنی اشکالی ندارد که نگاهی به فرهنگ غرب داشته باشیم اما باید دقت کنیم که دوچار وابستگی فرهنگی نشویم و استقلال فرهنگی خود را همواره حفظ کنیم.
انشا الله در پست بعد به بررسی فرهنگ در دانشگاه ها از منظر امام خمینی خواهم پرداخت